Ընտրությունները՝ Նիկոլ Փաշինյանին հեռացնելու արդյունավետ գործիք. Երևանի, Գյումրիի, Փարաքարի դասերը
__________________________
Գյումրիում և Փարաքարում, իսկ դրանից առաջ Երևանում տեղի ունեցած ընտրությունները ցույց տվեցին, որ Նիկոլ Փաշինյանը, վարչական ռեսուրսը մաքսիմալ օգտագործելով, կարողանում է ստանալ 35 տոկոսի շրջանակներում քվե: Ոչ ավելին:
Նիկոլի իրական վարկանիշը տատանվում է 10 տոկոսի սահմաններում, ինչը շրիշակային է: Այսինքն՝ վարչական ու այլ կեղծիքային գործիքները հանած՝ «Քաղաքացիական պայմանագիրը» 10 տոկոսի կարող է հավակնել: Իսկ դա քաղաքական մահ է իրենց համար: Դրա համար էլ խառնվել են իրար:
2023-ին Երևանում տեղի ունեցած ընտրություններում ՔՊԿ-ն պարտվեց, բայց կարողացավ աթոռը պահել հետևյալ պատճառներով՝
1. Քաղաքացիների գերպասիվություն (ընտրություններին մասնակցեց իրավունք ունեցող երևանցիների ընդամենը 28,4 տոկոսը):
2. Հաճախորդացում («Հանրապետություն» կուսակցությանն օգնեցին անցնել ավագանի ու հետո կոալիցիա կազմեցին այդ ուժի հետ):
3.«Անասնագողություն» (ընդդիմադիր դիրքորոշմամբ հանդես եկող ուժերից մեկին բառացիորեն գնեցին և երևանցիների ընդամենը 9 տոկոսի աջակցությամբ պահեցին քաղաքապետի աթոռը):
Փարաքարում տեղի ունեցած ընտրությանը ՔՊԿ-ն պարտվեց: Չօգնեցին ո՛չ վարչական ռեսուրսը, ո՛չ դրածոների ինստիտուտը:
Գյումրիում Նիկոլ Փաշինյանն ուզում էր կրկնել Երևանի մոդելը, բայց գյումրեցիները խառնեցին ՔՊԿ-ի խաղաքարտերը, քանի որ Երևանի փորձը բոլորի աչքի առաջ էր: Արձանագրվեց ընտրողների բարձր մասնակցություն՝ ավելի քան 42 տոկոս:
«Մայր Հայաստանը» ինչպես Երևանում, այնպես էլ Գյումրիում գերքաղաքականացրեց ընտրությունները: Բացի ՔՊԿ-ից «Մայր Հայաստանը» միակ ուժն է, որը ներկայացված է հանրապետության առաջին երկու քաղաքներում, ինչը հիմնավոր է դարձնում մեր համապետական հավակնությունը:
Հանուն արդարության պետք է նշել, որ Գյումրիում ընտրությունները գերքաղաքականացնում ու մթնոլորը շիկացնում էին նաև ընդդիմադիր դաշտում հանդես եկող մյուս թեկնածուները: ՔՊԿ-ն ուզում էր ասֆալտի ու շիբինի ընտրության վերածել մեր երկրի երկրորդ քաղաքի ընտրությունը, բայց դա չհաջողվեց:
Գյումրիում «Քաղաքացիական պայմանագրի» իշխանազրկումը տեղի ունեցավ հետևյալ գործոնների ազդեցությամբ՝
1. Քաղաքացիների բարձր մասնակցություն, որի պայմաններում ՔՊԿ-ի «հավաքած» 17 հազար քվեն թույլ չտվեց «խփել» 50 տոկոսից ավելին:
2. Ընդդիմադիր բոլոր թեկնածուների կողմից ՔՊԿ-ի դեմ մթնոլորտի ձևավորում:
3. Ընդդիմադիր դաշտում (փոքրիկ շեղումներով) միմյանց դեմ չաշխատելու գործելաոճ:
4. Ընդդիմադիր սեգմենտի բազմազանության ապահովում, ինչը հնարավորություն չտվեց ՔՊԿ-ին մեկ ուղղությամբ հարձակվել, ինչն էլ իր հերթին հնարավորություն տվեց հականիկոլական ուժերին խուսափել պետական ռեպրեսիվ մեքենայի ամբողջական ճնշումից: Բացի այդ՝ ընդդիմադիր ընտրողն ուներ այլընտրանքային հնարավորություններ և գնաց ընտրատեղամաս: Եթե մեկին չէր հավանում, ապա այլ տարբերակներ կային:
5. Գյումրեցիների բարձր մասնակցությունը հնարավորություն չտվեց անցողիկ շեմը հաղթահարել ՔՊԿ-ի հաճախորդ «Հանրապետություն» կուսակցությանը, որն այս անգամ թաքնվել էր «Եվրադաշինքի» անվան տակ. գյումրեցիները ցույց տվեցին, որ Նիկոլ Փաշինյանին չի հաջողվելու, պատկերավոր ասած, սատանի մայլում քյանդրբազություն անել: Եթե ընտրությանը մասնակցեր 35.000 ընտրող, ինչպես որ կանխատեսում էին իշխանական սոցիոլոգները, ապա «Եվրադաշինքը» կանցներ ավագանի, իսկ ՔՊԿ-ն անցողիկ շեմը չհաղթահարածներից իրեն բաժին հասնող տոկոսներով հնարավորություն կունենար նույնիսկ միանձնյա իշխանություն ձևավորել: Բայց Գյումրին շախ ու մատ արեց ՔՊԿ-ին:
6. Գյումրիում, ի տարբերություն Երևանի, ընդդիմադիր ներկայացող որևէ ուժ չծախվեց, «անասնագողություն» տեղի չունեցավ:
7. Ընտրությանը մասնակցող ուժերի, ընտրահանձնաժողովի անդամների, վստահված անձանց, դիտորդների, լրատվամիջոցների արդյունավետ աշխատանք:
Եվ այսպես, սխալ են այն «վերլուծաբանները» և քաղաքական ուժերը, որոնք առավոտից մինչև երեկո քարոզում են, որ ընտրություններով հնարավոր չէ Նիկոլին հեռացնել: Գյումրին ու Փարաքարը հակառակն ապացուցեցին: Ընտրության դեմ քարոզողները կա՛մ քաղաքականապես տգետ են, կա՛մ վախենում են ընտրություններից, քանզի գիտեն, որ իրենք վարկանիշ չունեն և հետևաբար պետք է քարոզեն ընտրությունների դեմ ու քաղաքական դեմագոգիայով զբաղվեն:
Ի դեպ, «ՔՊԿ-ին ընտրություններով հնարավոր չէ հաղթել» կոդով քարոզն էր այն պատճառներից մեկը, որ Երևանի ընտրություններին ցածր մասնակցություն արձանագրվեց և ՔՊԿ-ին հաջողվեց պահել մայրաքաղաքային իշխանությունը: Այդ քարոզիչները, կամա թե ակամա, հանդես եկան «Քաղաքացիական պայմանագրի» օգտին:
Ցածր մասնակցությունը ձեռնտու է միայն իշխանությանը, քանզի ինքը կարողանում է մոբիլիզացնել վարչական ռեսուրսը և համամասնորեն բարձր տոկոս հավաքել: Միայն բարձր մասնակցությամբ է հնարավոր ջարդել վարչական ռեսուրսը: Գյումրիում հենց այդպես էլ եղավ:
Ընտրություններից հիմա վախենում են Նիկոլ Փաշինյանը և ընդդիմադիր դաշտի այն մարգինալ հատվածը, որը վարկանիշ չունի ու ստիպված «մուտիլովկաներով» է զբաղվում:
Նիկոլ Փաշինյանին հեռացնելու տարբեր ձևեր կան, բայց չի՛ կարելի բացառել ընտրությունները (արտահերթ կամ հերթական): Ընտրության դեմ քարոզը սխալ ուղերձ կլինի հանրությանը: Ճիշտ հակառակը՝ ընտրությունները Նիկոլին հեռացնելու արդյունավետ միջոցներից են: Եվ ամենալավն այդ մասին արդեն գիտի Նիկոլ Փաշինյանը:
Մի քանի բան էլ ընտրությունների մասով արձանագրենք և ամփոփենք:
Երևանի և Գյումրիի ընտրությունները ցույց տվեցին, որ մրցակցային ու գերքաղաքականացված ընտրությունների դեպքում ԱԺ ընտրություններում կարող ենք ունենալ հետևյալ պատկերը (ՏԻՄ և համապետական ընտրություններն իրարից որոշակիորեն տարբերվում են, քանի որ կան հստակ առանձնահատկություններ, բայց ամեն դեպքում որոշ դետալներ կարելի է ընդհանրացնել և նախնական եզրահանգումներ անել): Եվ այսպես՝
1. Առաջիկա խորհրդարանական ընտրություններում որևէ ուժի (եթե ֆորսմաժորային զարգացումներ և արտառոց քաղաքական իրավիճակներ չլինեն) չի հաջողվի հավաքել 50 և ավելի տոկոս,
2. Նիկոլ Փաշինյանին հեռացնելու արդյունավետ ձևն ընտրություններին ոչ թե մեկ, այլ մի քանի ընդդիմադիր ուժով մասնակցելն է, քանզի այդ դեպքում հնարավոր է լինում ընտրական գործընթացի բարձր մասնակցություն ապահովել և ջլատել իշխանությանը՝ թույլ չտալով վերջինիս կենտրոնանալ մեկ հակառակորդի ուղղությամբ: Բացի այդ՝ ընտրողն ընդդիմադիր դաշտում այլընտրանքային տարբերակներ է ունենում և որևէ ուժի հակավարկանիշը չի խանգարում ընդդիմադիր ընտրազանգվածին գնալ ընտրատեղամաս և իր ցանկությանը համապատասխանող ընտրություն կատարել:
3. Ընտրությունների ժամանակ պետք է հականիկոլական միասնական մթնոլորտ ձևավորել և խփել մեկ թիրախի՝ «Քաղաքացիական պայմանագրին»: Ինչպես որ Գյումրիում արեցինք և հաղթեցինք:
